Hilde lit. En français. Oui elle.

In de jaren dat ik werkzaam was als vertaalster en tolk Engels las ik uitsluitend Engelse literatuur en geen Frans. De reden hiervoor was het bestaan van de vele “False Friends”, waardoor ik vreesde in mijn beroep fouten te kunnen maken. False Friends zijn woorden die in beide talen hetzelfde klinken, of hetzelfde geschreven worden, maar een totaal verschillende betekenis hebben, zoals bijvoorbeeld ‘chair’ wat in het Frans staat voor vlees, maar dat in het Engels stoel betekent. Die fout wil je als profi niet maken! 

Nu ben ik dat aan het inhalen. Wat een mooie taal ook, dat Frans. Ik geniet er geweldig van, zowel romanschrijvers als filosofen, ook de oude Franse schrijvers.

Mijn vader zei lang geleden:”Als je van een boek in een vreemde taal van de eerste twintig pagina’s alle woorden opzoekt die je niet kent, kun je de rest van het boek lezen zonder nog een woordenboek te raadplegen.” Ik ben nu bezig in mijn dertiende Franse boek sinds ik aan Proust begon. Mijn vader had geen gelijk. Ik moet nog altijd op elke pagina vele woorden opzoeken, zeker als ik begin aan een schrijver die nieuw voor me is. Nu moet ik wel bekennen dat ik behept ben met het vertalersvirus. Daarmee wil ik zeggen dat ik vanuit mijn beroep als beëdigd vertaler nog altijd de drang voel om van elk en ieder woorden de juiste betekenis te achterhalen. En o wee als ik woorden tegenkom die in geen enkel woordenboek staan! Op mijn e-reader zitten tig woordenboeken, dat helpt, maar soms is het niet genoeg. Ik zoek dan op internet, maar ook dat blijkt niet onuitputtelijk. Dan moet ik dus maar raden.

Inmiddels heb ik gelezen: 

1. Als eerste: Les Oeuvres intégrales, met o.a. Á la Recherche du Temps perdu van Marcel Proust, een lijvig boekwerk (in de e-reader ruim 7000 pagina’s) en niet bepaald een aanrader voor de beginnende Frans-lezer. Toch doorgezet. Alle nieuwe woorden opgezocht, wat erg gemakkelijk gaat in de e-reader. Je tikt het onbekende woord aan en de juiste pagina van het woordenboek opent, met alles wat er over dat woord te vertellen is, inclusief voorbeeldzinnen.

2. Daarna kwam Simone de Beauvoir, Les Mandarins (Tome 1: 793 pagina’s en Tome 2: 595 pagina’s). Ik lees in de reviews over de schrijfster “Personne d’un grand savoir, et très puissante”. Ja, dat is de enige juiste beschrijving. Ik heb genoten van beide boeken. 

3. Daarna volgde Les Oeuvres Completes van Guy de Maupassant (ruim 11.000 pagina’s). De eerste roman Une Vie, erg mooi, heb ik uit, daarna las ik 

4. Bel Ami, amusant, maar heel anders weer dan het andere boek. Nog altijd moest ik regelmatig woorden opzoeken, maar dat werd steeds minder en dat leest fijner uiteraard.

5. Vervolgens las ik Pierre et Jean, met een zeer pijnlijk en dramatisch einde, psychologisch een zeer sterke roman. 

6. Mont-Oriol, het verhaal over een herstellingsoord met rivaliserende artsen, mensen die elkaar bezwangeren en daarna afdanken, anderen die vrouwen kiezen op grond van bezit en de meest geliefde daarom afdanken…

7. Notre Coeur… Dit boek las ik niet uit. Blijft maar doorgaan over hoe verliefd hij is een hoe nep verliefd zij is. Een litanie van klachten over nauwelijks beantwoorde gevoelens voor een vrouw die leeft temidden van een grote schare bewonderaars. Genoeg is genoeg.

8. Joël Dicker, L’Enigma de la Chambre 622. Een fenomenaal boek, waarin niets ontbreekt, spanning, psychologisch sterk, adembenemend en boeiend tot op de laatste pagina. Echt van genoten.

9. Joël Dicker, L’Affaire Alaska Sanders. Ik kon niet stoppen met lezen. Adembenemend, spannend, griezelig, goed doorwrocht.

10. Françoise Sagan, Bonjour Tristesse. Jammer dat ik het al uit heb, had er graag langer van genoten. Prachtig boek. Is dit al verfilmd? 

11. Jean-Paul Dubois, Tous les hommes n’habitent pas le monde de la même façon. Levensecht, rauw, pijn, woede, verdriet, gemis, alles voelbaar beschreven.

12. Edouard Louis: Combats et métamorphoses d’une femme. Ben er niet weg van. Hij springt erg van de hak op de tak, dan weer is hij kind, dan weer volwassen, enz. De psychologische details kloppen wel goed.

13. Victor hugo: Les Misérables… Tomes 1-5. Sjonge, ik ben er nu een aardig tijdje in op weg, maar sta pas aan het begin van dit meesterwerk. Ik heb er nooit een film of musical van gezien, dus kijk er met een onbevangen blik naar. Ik zeg: het boek barst van de rake filosofische observaties, evenals gedurfde, forse kritiek op sommige leiders binnen de Rooms-katholieke kerk. Ik lees dat de musical in 2023 in Nederland gaat draaien en dat daarin meneer Jean Valjean de hoofdrol speelt. Maar deze meneer ben ik in het boek, ik ben nu op pagina 120 van 3289 in mijn e-reader, nog niet tegengekomen. Ik ga er niet vanuit dat ik het hele boek gelezen zal hebben voordat de musical verschijnt… Tot nu toe speelt de évêque Bienvenue de hoofdrol. Een bisschop die begrijpt dat je je niet in weelde kunt wentelen terwijl er op de hoek van de straat hongerigen en nooddruftigen zijn die jouw aalmoezen en je geestelijke steun keihard nodig hebben.

14. Le Rouge et le Noir, van Stendhal. De reden dat ik dit las? Ik zag iemand op TV die het op school moest lezen voor de lijst. Voor middelbare scholieren vind ik het wel wat “out of league” zeg maar. Ik heb het met ze te doen, als ze de gemoedsbewegingen van Julien Sorel moeten lezen en begrijpen… pffft. Ik ben wel diep onder de indruk van dit boek, dat me bleef boeien tot de laatste bladzijde (911, in mijn kobo!). Ik heb wel vele alinea’s moeten herlezen, omdat het Frans soms lastig te begrijpen was, maar daar had ik geen bezwaar tegen. Ik heb er veel van geleerd, niet alleen van de Franse taal, ook van de zeer grondig uitgewerkte psychologie van Julien Sorel.

15. Premier Sang, van Amélie Nothomb, dat in 2021 de Prix de Renaudot ontving. Ik las het snel uit, omdat het aangrijpend en spannend is. Best wel hard, maar dat kan ook niet anders.

16. Toen was de beurt aan La petitie fille de Monsieur Linh van Philippe Claudel. Ik las het ademloos. Eerst vraag je je af, wie is meneer Linh, waar komt hij vandaan? Pas halverwege het boek wordt dit duidelijk. Vervolgens maak je mee hoe hij ternauwernood weet te overleven in een wereld waar hij volslagen onbekend is, zowel met de taal als met de mensen en de omgeving. En maar vasthouden aan de baby, zijn kleindochter… ja, echt een aanrader!

17. Vervolgens las ik Chanson Douce van Leïla Slimani. Houd je van horror, dan is dit je boek. Ik moet bekennen dat ik blij ben dat ik het uit heb. Genieten is er niet bij met dit verhaal. Zeer beklemmend, ook al weet je vanaf het begin wat er mis is, toch wil je door naar het einde van het boek. Nogmaals, blij dat ik het uit heb. Brrrr.

(Wordt vervolgd)